درس تفسیر استاد مهدی زمانی‌فرد

موضوع:تفسیر

آیه ۱۰:

جهت چهارم:نکات تفسیری.

نکته سوم: ان الذین کفروا: ۴ احتمال:

تفسیر روح المعانی (آلوسی) :

۱-مراد از الذین کفروا مطلق است (همه کفار) .

۲-مسیحیان نجران (به مناسبت این‌که می‌رسیم به آیاتی که مربوط به مباهله است آیه ۶۱)

۳-مراد یهودیان ساکن مدینه باشد بنی‌قریظه و بنی نضیر.

۴-مشرکان جزیرةالعرب.

استاد: احتمال سوم بهتر است به دلیل سیاق آیات چون سوره آل عمران براساس محوریت غزوه احد است و ازجمله حوادث این غزوه، زمزمه‌های مخالفت و عناد یهودیان ساکن مدینه است احتمال دوم درست نیست چون مسیحیان نجران برای توطئه علیه پیامبر نیامده بودند بلکه آمده بودند با رسول خدا، مناظره‌ای مذهبی داشته باشند. احتمال اول و چهارم با سیاق آیه، همخوانی ندارد.

نکته: مفهوم الذین کفروا، عام است و همه را می‌گیرد اما مورد و مصداق این آیه به نظر ما یهودیان ساکن مدینه است.

نکته چهارم: تفسیر لن تغنی... :

۳ مطلب دارد:

۱-منظور از این جمله دنیاست یا آخرت ؟بسیاری از مفسرین: آخرت است .

استاد: هم دنیا و هم آخرت یعنی این اموال و اولاد که کفار با اتکا به آن‌ها بر علیه مسلمین توطئه می کنند هرگز نمی‌تواند جلوی اراده خدا را بگیرد. چرا می‌گوییم دنیا را هم شامل می شود؟ چون لسان آیه لسان تهدید است. کسی را که می‌خواهیم تهدید کنیم باید در موردی که دارد تهدید می‌کند تهدید کنی شما با تکیه بر اموال اولاد علیه مسلمین توطئه می کنید اگر خدا نخواهد شما نمی‌توانید حتی با اتکا بر این‌ها کاری پیش ببرید.

۲-خدا اموال را بر اولاد مقدم کرده و حال آنکه یکی دارای عقل است و دیگری نه، باید اولاد مقدم می‌شد چون اشرف است. علت این تقدم آنست که انسان به خاطر دفع خطر، اول اموالش را می دهد بعد اولادش این‌جا هم برای دفع خطر است.

۳-شی‌ء: این کلمه دلالت دارد تمام عالم، فانی در اراده خداست و همه هیچ اند الا به اذن خدا. این کلمه شیئاً دلالت می‌کند بر نفی مطلق یعنی فنای محض. این جمله دلالت بر توحید محض دارد که همه چیز بدست خداست " لا مؤثر فی الوجود الا الله"