اصل نودو سوم: امامان دوازده گانه

شناخت امام از دو راه امكان پذير است:

الف ـ پيامبر گرامى به فرمان خدا بر امامت فردى معين تصريح كند؛

ب ـ امام پيشين بر امامت امام بعدى تصريح كند.

امامت پيشوايان دوازدهگانه شيعه از هر دو راه ثابت شده است. هم پيامبر طبق روايات بر امامت آنان تصريح كرده است، و هم هر يك از ائمه، امام بعد از خويش را معرفى نموده است.

در اين باره براى رعايت اختصار، تنها يك حديث را يادآور مى شويم:[1]

پيامبر گرامى (صلى الله عليه وآله وسلم) تنها به نصب على (عليه السلام) اكتفا نكرد، بلكه يادآور شد كه پس از وى امامان دوازده گانه اى خواهند آمد كه عزت دين و اسلام به واسطه آنها تحقق خواهد پذيرفت، چنانكه فرمود:«لا يزال الدّين منيعاً إلى إثني عشر خليفة» و به نقل ديگر  فرمود: «لا يزال الإسلام عزيزاً إلى إثني عشر خليفة».

گفتنى است كه روايات دالّ بر وجود خلفاى دوازده گانه،در معتبرترين صحاح اهل سنت نيز آمده است.[2]

مسلماً اين دوازده خليفه كه عزت اسلام منوط به وجود آنان شمرده شده است، جز بر امامان دوازده گانه شيعه قابل انطباق نيست. زيرا نه خلفاى اموى مايه عزت دين بودند و نه خلفاى عباسى، و نه اين عدد بر آنان قابل تطبيق است.

امامان دوازده گانه شيعه عبارتند از:

1. اميرالمؤمنين على بن ابى طالب(عليهما السلام) (تولد: ده سال قبل از بعثت، شهادت: سال 40 هجرى) مدفون در نجف اشرف.

2. امام حسن بن على  ملقب به مجتبى(عليه السلام)(3ـ50هـ.ق) مدفون در مدينه، قبرستان بقيع.

3. امام حسين بن على  سيد الشهداء(عليه السلام)(4ـ61هـ.ق) مدفون در كربلا.

4.امام على بن الحسين ملقب به زين العابدين(عليه السلام)(38ـ94هـ.ق) مدفون در بقيع.

5. امام محمد بن على معروف به باقر العلوم (عليه السلام)(57ـ114هـ.ق) مدفون در بقيع.

6. امام جعفر بن محمد معروف به صادق(عليه السلام)(83ـ148هـ.ق) مدفون در بقيع.

. امام موسى بن جعفر ملقب به كاظم (عليه السلام) (128ـ 183هـ.ق) مدفون در كاظمين.

8. امام على بن موسى الرضا (عليه السلام) (148ـ203هـ. ق)مدفون در خراسان.

9. امام محمد بن على معروف به جواد (عليه السلام)(195ـ220هـ.ق) مدفون در كاظمين.

10.امام على بن محمد معروف به هادى (عليه السلام)(212ـ 254هـ. ق) مدفون در سامرّا.

11.امام حسن بن على معروف به عسكرى (عليه السلام)(232ـ260هـ.ق) مدفون در سامرّا.

12.امام محمد بن حسن معروف به حجت و مهدى ـ عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف ـ. او امام دوازدهم شيعه بوده و هم اكنون نيز  زنده وغايب است، تا روزى به فرمان خداوند  ظهور كرده و طبق وعده صريح قرآن (در سوره نور/54 و توبه/33 و فتح/28و صف/9)و احاديث متواتر اسلامى حاكميت اسلام را در سراسر گيتى برقرار گرداند.[3]

داستان زندگانى امامان شيعه (عليهم السلام)  در كتابهاى تاريخ به تفصيل بيان شده است، و از آنجا كه امام دوازدهم هم اكنون  زنده بوده و به خواست الهى منصب امامت را برعهده دارد، در اصول بعد نكاتى را درباره آن حضرت يادآور خواهيم شد.

[1] . براى آگاهى از ساير روايات، به كتب حديث مانند اصول كافى، كفاية الأثر؛ اثبات  الهداة، منتخب الأثر و غيره رجوع شود.

[2] . صحيح بخارى، 9/81، باب الإستخلاف؛صحيح مسلم، 6/3 كتاب الأمارة ؛ مستد احمد، 5/86 و 108؛ مستدرك حاكم:3/18..

[3] . در تاريخ ولادت و وفات برخى از ائمه اختلاف است كه ما يكى را برگزيديم. نيز مى دانيم كه درگذشت غالب آنها به صورت شهادت رخ داده كه شرح آن در تواريخ مذكور است.