اصل بيست و سوم

انسان از ديدگاه قرآن كريم از كرامتى ويژه برخوردار است، تا آنجا كه مسجود فرشتگان قرار گرفته است. چنانكه مى فرمايد:

(وَ لَقَدْكَرَّمْنا بَنِي آدَمَ وَ حَمَلْناهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَرَزَقْناهُمْ مِنَ الطَيِّباتِ وَ فَضَّلْناهُمْ عَلى كَثِير مِمَّنْ خَلَقْنا تَفضيلاً) (اسراء/70): همانا بنى آدم را كرامت بخشيديم و آنان را در خشكى و دريا جاى داده و از طيبات روزى داديم و بربسيارى از آفريده هاى خود برترى بخشيديم.

با توجه به اينكه اساس زندگى انسان را حفظ كرامت وعزت نفس تشكيل مى دهد، انجام هرگونه كارى كه اين موهبت الهى را خدشه دار سازد از نظر

اسلام ممنوع است. به تعبيرى روشنتر، هر نوع سلطه گرى و سلطه پذيرى ناروا، اكيداً ممنوع مى باشد. امير مؤمنان على (عليه السلام)مى فرمايد: «ولا تكُنْ عبدَ غيرك وقدْ جعَلَكَ اللّهُ حرّاً»[1] :بنده ديگرى مباش، وحال آنكه خدا ترا آزاد آفريده است.

نيز مى فرمايد: «انّ اللّه تبارك و تعالى فوّض إلى المؤمن كلّ شيء إلاّ اذلال نفسه»: خدا كارهاى فرد با ايمان را به دست خود او سپرده (و او را در انجام و ترك آنها آزاد گذارده) جز خوار ساختن خويش را.[2]

روشن است كه حكومتهاى مشروع الهى با اين قانون منافات ندارد، چنانكه توضيح آن در بحث آينده خواهد آمد.

      [[1 . نهج البلاغه، بخش نامه ها، شماره 38.

[2]. وسائل الشيعه:11/424، (كتاب الأمر بالمعروف، باب 12، حديث4).