موضوع: کتاب البیع/شروط المتعاقدین /البلوغ

متن کتاب: قال فی التذكرة (1): «و كما لا یصحّ تصرّفاته (2) اللفظیة، كذا لا یصحّ قبضه (2) و لا یفید (3) حصول الملك فی الهبة (4) و إن اتهب له (2) الولی، و لا لغیره (5) و إن أذن (6) الموهوب له بالقبض؛ و لو قال مستحقّ الدین للمدیون: «سلّم حقّی إلى هذا الصبی»، فسلّم (7) مقدار حقّه (8) إلیه (2)، لم یبرأ (7) عن الدین و بقی المقبوض على ملكه (7) و لا ضمان على الصبی - لأنّ المالك (9) ضیعه (10) حیث دفعه إلیه (2) - و بقی الدین، لأنّه (12) فی الذمّة (13) و لا یتعین إلّا بقبض صحیح،

    1. مرحوم مصنّف، این فرمایش مرحوم علّامه در تذکره را در مقام تأیید مدّعای خود یعنی عدم صحّت تصرّفات قصدیّه صبیّ ذکر می نمایند.

    2. ای الصبیّ.

    3. ای قبض الصبیّ.

    4. لأنّ الهبة لا یُملَک الّا بالقبض.

    5. ای و لا یصحّ قبضه الهبةَ لغیره.

    6. ای للصبیّ.

    7. ای المدیون.

    8. ای حقّ مستحقّ الدین.

    9. و هو مستحقّ الدین.

    10. ای ضیّع مالَ نفسه.

    11. ای الدین.

    12. ای امرٌ غیرُ معیّنٍ فی ذمّة المدیون.

متن کتاب: كما لو قال(1): «ارمِ حقّی فی البحر»، فرمى (2) مقدار حقّه (3)، بخلاف ما لو قال (4) للمستودع (5): سلّم مالی إلى الصبی أو ألقِه فی البحر، لأنّه (6) امتثل أمره (7) فی حقّه (7) المعین، و لو كانت الودیعة للصبی، فسلّمها إلیه (8) ضمن (6) و إن كان (9) بإذن الولی؛ إذ لیس له (6) تضییعها (10) بإذن الولی».

و قال (11) أیضاً: «لو عرض الصبی دیناراً على الناقد (12) لینقده أو متاعاً إلى مقوّم لیقوّمه (13)، فأخذه (14)، لم یجز له (15) ردّه (14) إلى الصبی، بل الى ولیه (16) إن كان (17).

    1. ای مستحقّ الدین.

    2. ای المدیون.

    3. زیرا در این صورت، قبض صحیح محقّق نشده و ما فی الذمّه مدیون، معیّن در مالی که در بحر انداخته نمی شود و لذا دین هنوز به صورت غیر معیّن، در ذمّه مدیون باقی می ماند.

    4. ای المالک.

    5. مُستَودِع کسی است که مال را به ودیعه گرفته تا مجّاناً از منافع آن استفاده نماید.

    6. ای المُستَودِع.

    7. ای المالک.

    8. ای فسلّم المُستَودِعُ الودیعةَ الی الصبیّ.

    9. ای و ان کان تسلیم الودیعةِ الی الصبیّ.

    10. ای الودیعة.

    11. ای العلّامة رحمه الله فی التذکرة.

    12. ناقد به کسی گفته می شود که دینار را نقد و بررسی نموده و صحیح و معیب بودن و مغشوش و خالص بودن آن را تعیین می نماید.

    13. ای لیقوِّم المتاعَ.

    14. ای الدینار أو المتاعَ.

    15. ای للناقد أو المقوّم.

    16. ای بل یجب ردّ الدینارٍ أو المتاع الی ولیّ الصبیّ.

    17. ای ان وجد ولیٌّ للصبیّ.

متن کتاب: فلو أمره (1) الولی بالدفع (2) إلیه (3) فدفعه (4) إلیه (3)، برئ (5) من ضمانه (6) إن كان المال للولی، و إن كان (7) للصبی فلا (8)، كما لو أمره (9) بإلقاء مال الصبی فی البحر، فإنّه یلزمه ضمانه (10). و إذا تبایع الصبیان و تقابضا و أتلف كلّ واحدٍ منهما (11) ما قبضه، فإن جرى (12) بإذن الولیین، فالضمان علیهما (13)، و إلّا (14) فلا ضمان علیهما (13)، بل على الصبیین (15) (16)؛ و یأتی فی باب الحجر تمام الكلام.

و لو فتح الصبی الباب و أذن فی الدخول على أهل الدار، أو أدخل (17) الهدیة إلى إنسان عن إذن المُهدِیّ (18)، فالأقرب الاعتماد؛ لتسامح السلف فیه (19)»، انتهى كلامه (20) رفع مقامه.

    1. ای امر الناقدَ او المقوِّم.

    2. ای بدفع الدینارِ او المتاع.

    3. ای الی الصبیّ.

    4. ای دفع الناقدُ أو المقوِّمُ، الدینارَ أو المتاعَ.

    5. ای الناقدُ أو المقوِّمُ.

    6. ای ضمان الدینار أو المتاعَ.

    7. ای المالُ.

    8. ای فلا یبرئ الناقدُ أو المقوِّمُ من ضمان المال.

    9. ای کما لو أمر الولیُّ الناقدَ أو المقوِّمَ.

    10. ای یلزم الناقدُ أو المقوِّمُ، ضمانَ مال الصبیّ.

    11. ای الصبیّین.

    12. ای التبایع.

    13. ای علی الولیّین.

    14. ای و ان لم یجری التبایع بإذن الولیّین.

    15. که بعد از بلوغ خود، باید خسارت را به یکدیگر پرداخت نمایند.

    16. لما مرّ من ثبوت ضمان الاتلاف علی الصبیّ ایضاً.

    17. ای أوصل الصبیّ.

    18. «مُهدیّ»، اسم فاعل به معنای هدیّه دهنده می باشد.

    19. ای فی الإذن فی دخول الدار و فی ایصال الهدیّة.

    20. ای کلام العلّامة رحمه الله فی التذکرة.