موضوع: معاد در قران/آیه 260 بقره /کیفیت اماته و احیاء

آیه 260 سوره بقره

﴿وَ إِذْ قالَ إِبْراهيمُ رَبِّ أَرِني‌ كَيْفَ تُحْيِ الْمَوْتى‌ قالَ أَ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قالَ بَلى‌ وَ لكِنْ لِيَطْمَئِنَّ قَلْبي‌ قالَ فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ ثُمَّ اجْعَلْ عَلى‌ كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً ثُمَّ ادْعُهُنَّ يَأْتينَكَ سَعْياً وَ اعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ عَزيزٌ حَكيمٌ﴾[1]

فَخُذْ أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ

فَخُذْ: جواب شرط؛ شرطش عبارت است از: إن ترید ذلک (اطمینان) فخذ.

پرنده انتخاب شده است چون پرنده موجودی است که دائما در حرکت است؛ موجودی که دائما در حال حرکت است مردن و بی‌حرکت شدنش و دوباره زنده شدن و متحرک شدنش گویا خیلی سخت تر است

أَرْبَعَةً مِنَ الطَّيْرِ: طاووس و خروس و کبوتر و کلاغ[2] ؛ البته بصورتهای دیگر نیز در روایات گفته شده است لکن سند محکمی ندارد؛ امّا چرا اینها؟ طاووس مظهر زیبائی است، خروس مظهر شهوت، کبوتر مظهر لطافت و کلاغ مظهر إخفاء؛ انسان همه‌ی این ابعاد را دارد؛ یعنی همه‌ی ابعاد انسان قابل احیاء و إماته است؛ همه ی این خصلتهای انسان را می گیریم و دوباره با همان خصلتها زنده می شود؛ اماته‌ی کامل و احیاء کامل؛

فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ

صُر: أی قَطِّع؛ اینها را قطعه قطعه و نرم کن.

إلیک: متعلّق به فعل محذوف مثلاً خذ؛ یعنی نرم کن و در دستت بگیر.

حضرت ابراهیم منقار این پرندگان را در دستش نگه داشت مثلاً بعنوان علامت.

ثُمَّ اجْعَلْ عَلى‌ كُلِّ جَبَلٍ مِنْهُنَّ جُزْءاً

این اشاره دارد به کمال پراکندگی.

امام صادق علیه السلام فرمودند: یعنی فرّقهنّ علی کلّ جبل و کانت عشرة أجبل ثمّ خذ بمناقیرهن و ادعهنّ باسمی الأکبر و حلّفهنّ بالجبروت و العظمة یأتینک سعیا.[3]

ثُمَّ ادْعُهُنَّ

موجود مرده را صدا زدن غلط است لذا باید قائل به مجاز بشویم؛ برخی گفته‌اند یعنی دعا کن که در روایت نیز همین بود.