درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب الطهارة/نجاسات/خون حیوان دارای نفس سائله/ رجوع به روایات

راوی سوّم: سعید بن مسیّب. این راوی، امامی و ثقه است. (تنقیح المقال ج۳۱ ص۳۲۸).

نکته ب: این روایت، علی الظّاهر، مرسله است چون بیهقی (عالم شافعی مذهب قرن ۵) نمی‌تواند از ثابت بن حمّاد بدون واسطه نقل کند. و روایت مرسله، ضعیف است ولی بر طبق مبنای اتّخاذی در علم اصول، اگر روایت ضعیف مورد تأیید قرائن باشد، عمل به آن صحیح است. نسبت به قسمتی از روایت، شهرت قریب به اتّفاق وجود دارد و لذا این بخش، حجّت است.

نکته ج: این روایت در جوامع روایی شیعه وجود ندارد و لذا در متشابه القران مازندرانی ج۲ ص۱۵۸ آمده: و قد روی المخالفون عن النبیّ ص انّما یغسل الثوب من الدّم و البول و المنیّ. ولی کثیری از فقهاء شیعه به این روایت عمل نموده‌اند. بعضی از این فقهاء عبارتند از:

۱) مرحوم شیخ انصاری در کتاب الطّهارة ج۵ ص۷۴.

قال: الخامس من النجاسات الدّم المسفوح من الحیوان ذی النّفس السائلة باجماع علمائنا ....... و یدلّ علیه قبل الاجماع الکتاب ...... و السنّة ففی النّبویّ یغسل الثوب من المنیّ و الدّم و البول.

۲) مرحوم محقّق خراسانی در اللّمعات ج۱ ص۱۱۱.

قال: فالاولی الاستدلال بما فی النبویّ یغسل الثوب عن المنیّ و الدّم و البول.

بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.

از طرفی کلمه‌ی الدّم مطلق شمولی است و لذا این کلمه‌ بواسطه‌ی اطلاق شامل کلیّه افراد و مصادیق دم می‌شود. از طرفی دیگر جمله‌ی تغسل جمله‌ی خبریّه در مقام طلب است و جمله‌ی خبریّه در مقام طلب دلالت بر وجوب می‌کند. پس غسل ثوبی که در آن دم وجود دارد، واجب است و عرف متشرّعه از وجوب غسل ثوب، نجاست ثوب و نتیجتاً نجاست دم را می‌فهمد. بنابراین، دم به نحو مطلق نجس است.