درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی

موضوع: کتاب طهارت/احکام المیاه/حکم آب مشکوک النّجاسة

مرحله دوّم: رجوع به آیات.

آیه‌ی یا ایّها الّذین آمنوا اذا قمتم الی الصّلوة ......... صعیدا طیّبا (سوره‌ی مائده، آیه ۶).

بحث اوّل: درباره‌ی مفاد آیه.

مفاد اجمالی آیه مبارکه در مسائل سابق بیان شد.

بحث دوّم: درباره‌ی کیفیّت استدلال.

موضوع اوّل: فاغسلوا وجوهکم.

از طرفی غسل در جمله‌ی فاغسلوا اطلاق دارد و لذا این کلمه بواسطه اطلاق، شامل غسل با آب مشکوک النجاسة می‌شود. پس وضوء با آب مشکوک النجاسة جایز است. از طرفی دیگر اگر وضوء با آب مشکوک النجاسة جایز شد، لازمه‌اش با توجّه به قرائن خارجی (مصابیح الاحکام ج۱ ص۱۷۳) طهارت این نوع از آب است. بنابراین، این بخش از آیه مبارکه به استعانت قرینه خارجی دلالت بر طهارت این نوع از آب می‌کند.

موضع دوّم: ان کنتم مرض او علی سفر ..... فلم تجدوا ماءً فتیمّموا صعیدا طیّبا.

از طرفی کلمه ماء در فلم تجدوا ماءً نکره در سیاق نفی است و در محلّ خود اثبات شد که نکره در سیاق نفی مفید عموم است و لذا این کلمه بواسطه‌ی عمومیّت، شامل آب مشکوک النّجاسة می‌شود. چون شکّ، آب را از اطلاق خارج نمی‌کند. از طرفی دیگر در صورت ابتلاء به حدث اصغر یا حدث اکبر به شرط عدم وجدان ماء اعمّ (آب اعمّ از مشکوک النّجاسة و غیر مشکوک) تیمّم واجب شده است. پس در صورت وجدان ماء اعمّ، تیمّم جایز نیست. یعنی وضوء و غسل با ماء اعمّ جایز است. اگر وضوء و غسل با آب مشکوک النّجاسة جایز شد، لازمه‌اش با توجّه به قرائن خارجی، طهارت این نوع از آب است. بنابراین، این بخش از آیه مبارکه نیز به استعانت قرینه خارجی دلالت بر طهارت این نوع از آب می‌کند.

مرحله‌ی سوّم: رجوع به روایات.

روایت اوّل: روایت عمّار ساباطی از ابی عبد الله علیه السّلام.

بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.

نسخه تهذیب: محمّد بن احمد بن یحیی عن احمد بن یحیی عن احمد بن الحسن بن علیّ بن فضّال عن عمرو بن سعید عن مصدّق بن صدقة عن عمّار السّاباطی عن ابی عبد الله علیه السّلام قال: سُئِل عن الکو..... و قال کلّ شیء نظیف حتّی تعلم انّه قذر فاذا علمت فقد قذر و ما لم تعلم فلیس علیک (تهذیب، تحقیق خرسان، ج۱ ص۲۸۴).

نسخه‌های وافی و وسائل الشیعه و الفصول المهمّة و هدایة الامّة در مسائل سابق (مسئله مربوط به آب مضاف) ذکر شد.

توجّه: در نسخه‌ای از تهذیب، احمد بن یحیی عن احمد بن الحسن ....... آمده است ولی صحیح، محمّد بن احمد بن یحیی عن احمد بن الحسن است.