درس خارج فقه استاد قادر حیدری‌فسائی
1400/12/16
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: کتاب طهارت/احکام المیاه/حکم آب مستعمل در رفع نجاست غیر از استنجاء
مرحله سوّم: رجوع به روایات.
درباره‌ی طهارت و نجاست آب مستعمل در رفع نجاست غیر از استنجاء، دو طائفه روایت وجود دارد.
طائفه اوّل: روایاتی که دلالت بر نجاست این نوع از آب می‌کنند.
روایت اوّل: روایت معاویة بن عمّار از ابی عبد الله علیه السلام.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
نسخه‌ی تهذیب: و بهذا الاسناد عن الحسین بن سعید عن حمّاد عن معاویة بن عمّار عن ابی عبد الله علیه السلام قال: اذا کان الماء قدر کرّ لم ینجّسه شیء .[1]
نسخه‌ی استبصار و عوالی اللئالی و وسائل الشیعة و الفصول المهمّة و هدایة الامّة در مباحث سابق ذکر شد.
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
سند این روایت در مباحث سابق بررسی شد.
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
در این روایت، جمله شرطیّه بکار رفته است. منطوق جمله شرطیّه این است که اگر آب به مقدار کرّ برسد، نجاست، آب را نجس نمی‌کند. مفهوم جمله شرطیّه این است که اگر آب به مقدار کرّ نرسد، یعنی قلیل باشد، نجاست آن را نجس می‌کند. در آب مورد بحث، آب قلیل ملاقات با نجاست کرده است و لذا نجس می‌شود. این آب مادامیکه در جسم وجود دارد، نجس است و بعد از خروج از جسم نیز وجهی برای طهارت آن وجود ندارد چون خروج، از مطهّرات آب بحساب نمی‌آید. ولی بعد از انفصال و خروج آب از جسم، جسم طاهر می‌شود چون بعد از خروج غساله، غسل متنجّس که مکلّف مأمور به آن بود، محقّق شده است و لذا محلّ، طاهر ولی غساله، نجس است.
روایت دوّم: روایت عیص بن قاسم.
بحث اوّل: درباره‌ی نسخه‌های روایت.
نسخه خلاف: قد روی العیص بن القاسم قال: سألته عن الرّجل اصابه قطرة من طست فیه ماء وضوء فقال: ان کان الوضوء من بول او قذر فلیغسل ما اصابه و ان کان وضوئه للصّلوة فلایضرّه.[2]
بقیّه نسخ این روایت در مباحث سابق ذکر شد.
بحث دوّم: درباره‌ی سند روایت.
سند این روایت در مباحث سابق بررسی شد.
بحث سوّم: درباره‌ی دلالت روایت.
از طرفی فقره‌ی ان کان الوضوء من بول او قذر اطلاق دارد و لذا شامل آب مستعمل در استنجاء و آب مورد بحث می‌شود. پس این فقره موجب می‌شود که آب موجود در طشت شامل آب مورد بحث بشود. از طرفی دیگر ظاهر جمله‌ی فلیغسل ما اصابه این است که آب طشت و نتیجتا آب مورد بحث نجس است. بنابراین، مدلول روایت، نجاست آب مورد بحث است. بدون اینکه بین غساله اوّل و سایر غساله‌ها تفصیل داده شود.
