درس نهایة الدرایة استاد محمد غیاثی
1402/02/11
بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: مباحث الفاظ/مفاهیم50 /مفهوم وصف1
○ نهایهالدرایه ج۲ص۴۳۵تعلیقه۲۷۳
- مفهوم وصف (۱)
۱. آخوند ره :
یک. استفاده علّیت از وصف، مُجدی در دلالت بر مفهوم نیست (چرا که دلالت بر انحصار ندارد).
دو. دلالت بر انحصار در موارد خاص، نافع نیست.
۲. محقق اصفهانی ره:
یک. در فرض استفاده علّیت، در تقریب اقتضای مفهوم از سوی وصف میتوان گفت: اگر وصف، علت منحصره نباشد لازم آید استناد معلول(ثبوت حکم) به جامعِ علل متعدد نه به عنوان خاص وصف. این استناد خلاف ظاهر است.
دو. اشکال: این تقریب در صورتی تام است که علم به علیت وصف باشد.
سه. پاسخ: بنابر احراز احترازیت قیود، معنای قید بودن وصف برای موضوعِ حکم آن است که موضوع بدون قید قابلیت اتصاف به مصلحت و تعلق حکم ندارد. پس قید ، شرط است. مقصود از علیت وصف همان شرطیتِ آن است.
چهار. تقریب دلالت وصف بر مفهوم:
الف. وصف، شرطِ قابلیت تعلق حکم به موضوع است.
ب. وصف، با عنوان خاص ؛ شرط است.
ج. وجوب بما هو وجوب، مستند و منوط به وصف است.
د. پس با انتفای وصف، وجوب بما هو وجوب منتفی خواهد بود.
پنج. این تقریب مبتنی بر جریان قاعده الواحد در واحد نوعی است و حال آنکه مختار اختصاصِ قاعده، به واحد شخصی است.