موضوع: محمل/مطلق و مقید /معین

تعریف مطلق. مطلق لفظی است که دلالت بر معنای می‌کند که این معنا در دایره سنخ خودِ شیوع دارد. یعنی صلاحیت انطباق بر حصص متعدد را دارد. اشکالاتی که بر این تعریف وارد شده از قبیل اینکه این تعریف مانع اغیار نیست چون شامل عام بدلی می شود مثل ای رجل و یا جامع افراد نیست چون شامل مفرد معرف به الف لام مثل الرجل می شود، بر این تعریف وارد نیست چون تعریف تعریف لفظی است.

از جمله الفاظی که به آن مطلق گفته می‌شود اسم جنس است اسم جنس به اسمی گفته می شود که دال بر طبیعت کلیه است اعم از اینکه طبیعت جوهر(انسان) یا عرض(بیاض) یا عرضی (فوقیت) باشد.

مصنف درباره اسم جنس سه مدعا دارد یک. مدعای ایجابی. موضوع اسم جنس ماهیت مهمله که بنابر عقیده مصنف همان ماهین لا بشرط به مقسمی میباشد، است. یعنی خود معنا با قطع نظر از کلیه اموری که خارج از معناست.

دوم. مدعای سلبی. اسم جنس ماهیت بشرط شی (شمول و ارسال در ماهیت) نیست.

دلیل. اگر اسم جنس برای ماهیت بشرط شی وضع شده باشد لازمه اش این است که حمل آن بر مصادیق بدون تجرید از جزء معنا که شمول و عموم است جایز باشد. و الازم و باطل به وجدان. چون به وجدان تمام المعنا حمل میشود. فلملزوم مثله.