موضوع: مقصد اول در قطع/وجوب متابعت قطع /ذکر چند مقدمه در قطع

0.1- المقصد الأوّل

0.2- في القطع

قبل از شروع بحث بیان چهار نکته حائز اهمیت می باشد.

نکته اول:

جعل به اعتبارات مختلفی تقسیم می شود یکی تقسیم به جعل بسیط و جعل مرکب است.جعل بسیط به معنای ایجاد شیئ و احداث آن شیئ و خلق آن شیئ می باشد که مفاد کان تامه است لذا جعل در این صورت به معنای خَلق می باشد مانند جعل انسان قطع را به این صورت که اسباب و شرایطی را فراهم می نماید که برای او نسبت به مطلبی قطع و یقین حاصل می گردد و اما جعل مرکب که به آن جعل تألیفی نیز گویند به معنای جعل شیئٍ لشیئٍ می باشد که مفاد کان ناقصه است مانند جعل حجیّت برای ظن. در مقابل سلب هم به معنای بسیط و مرکب تقسیم می شود. سلب بسیط یعنی از بین بردن یک شیئ به واسطه ی ایجاد شرائط و اسبابی مانند از بین بردن انسان قطع و یقین خودش را یا قطع و یقین دیگری را و اما سلب مرکب یعنی سلب الشیئ عن الشیئ مثل از بین بردن حجیت برای ظنی از ظنون مانند عدم اعتبار قیاس.

تقسیم دیگر برای جعل، جعل تکوینی و تشریعی است، جعل تکوینی به معنای ایجاد الشیئ فی الخارج می باشد یعنی به وجود آمدن امری در واقع و در عالَم وجود و اما جعل تشریعی به معنای ایجاد الشیئ فی الإعتبار و القانون.

اولاً: هیچ شکی در لزوم مطابقت قطع و پیروی از آن و ترتّب آثار بر آن نمی باشد زیرا حاکم بر لزوم متابعت از قطع شارع مقدس نیست بلکه به مناط درک عقل می باشد لذا مصنف می فرماید: «لا إشکال فی وجوب متابعة القطع و العمل علیه».

ثالثاً: قطع عین کشف از واقع است و طریقیت و کشف، ذاتی قطع می باشد لذا مصنف می فرماید: «لأنّه بنفسه طریقٌ إلی الواقع».

رابعاً: طریقیّت و کشف برای قطع قابلیت جعل از جانب شارع مقدس را ندارد نه اثباتاً و نه نفیاً لذا مصنف می فرماید: «و لیس طریقیّتُهُ قابلةً لجعل الشارع اثباتاً أو نفیاً».

فائدةٌ:

فنقول: لا إشكال في وجوب[1] متابعة القطع و العمل عليه ما دام موجوداً؛ لأنّه بنفسه طريق إلى الواقع، و ليس طريقيّته قابلة لجعل الشارع إثباتاً أو نفياً