موضوع: مقصد سوم: مفاهیم/فصل اول: مفهوم شرط /ادلّه قائلین به ثبوت مفهوم شرط«4»

و ثانيا تعيّنه[1] من بين أنحائه[2] بالإطلاق المسوق في مقام البيان بلا معيّن[3] و مقايسته[4] مع تعيّن الوجوب النفسي بإطلاق صيغة الأمر مع الفارق؛ فإن النفسي هو الواجب على كل حال بخلاف الغيري فإنه واجب على تقدير دون‌ تقدير فيحتاج بيانه[5] إلى مئونة التقييد بما إذا وجب الغير فيكون الإطلاق في الصيغة مع مقدمات الحكمة محمولا عليه[6] و هذا بخلاف اللزوم و الترتب بنحو الترتب على العلة المنحصرة ضرورة أن كل واحد من أنحاء اللزوم و الترتب محتاج في تعيّنه إلى القرينة مثل الآخر بلا تفاوت أصلا كما لا يخفى.

(و ثانیا...):

ثانیا قیاس ما نحن فیه به مسأله وجوب نفسی و وجوب غیری در باب صیغه امر، قیاس مع الفارق می باشد چون در بحث واجب نفسی و واجب غیری، واجب غیری نیاز به بیان زائد دارد و در صورتی وجوب از نوع غیری ثابت می گردد که امر دیگری واجب باشد و به عبارتی واجب غیری دارای قید است، اما واجب نفسی، قید ندارد لذا اطلاق کلام با تکیه بر مقدمات حکمت، باعث حمل آن بر وجوب نفسی می شود ولی در ما نحن فیه هیچ تفاوتی بین اقسام لزوم و ترتّب یعنی علیّت منحصره و علیّت غیرمنحصره وجود ندارد و تمام آنها از مصادیق علاقه لزومیه به حساب می آیند و تعیین هر یک از آنها نیازمند دلیل و قرینه می باشد لذا وجهی برای تعیین علاقه لزومیه از نوع علیّت انحصاری وجود ندارد. به عبارتی علاقه لزومیه از نوع غیرانحصاری مقیّد نمی باشد تا در فرض اطلاق کلام، حمل بر علاقه لزومیه منحصره شود.